آیا از روابط تجاری ایران با گمرک افغانستان چیزی می دانید؟
گمرکات افغانستان، به عنوان پل های مهم تجاری بین این کشور و همسایگانش به خصوص ایران می باشند و در واردات و صادرات منطقه ای نقش مهمی دارند. از گمرکات مهم و فعال افغانستان میتوان به گمرک اسلام قلعه و دو غارون خراسان رضوی، از اصلیترین مسیرهای تجاری بین دو کشور هستند اشاره کرد.
از طریق گمرکهای پرترددی مانند اسلام قلعه، هزاران تن کالا مبادله میشود که اقتصاد بین ایران و افغانستان را به هم پیوند میدهد. با وجود چالشهای مختلف، فعالسازی مجدد سیستم تیر و تسهیل فرآیندهای گمرکی فرصتهای بسیاری برای توسعه تجارت دوجانبه ایجاد کرده است گمرکات افغانستان نقش بسیار مهمی در تسهیل تجارت این کشور با ایران ایفا میکنند.
در این صفحه از آوین تجارت ایرانیان، که به عنوان مرجع متخصص در امور گمرکی و تجارت واردات و صادرات در ایران معرفی می شود، قصد داریم معلوماتی درباره گمرک افغانستان در اختیار شما تجار و بازرگانان قرار دهیم، با ما تا پایان مطلب همراه باشید.
گمرک اسلام قلعه افغانستان
گمرک اسلام قلعه یکی از مهمترین گمرکات مرزی افغانستان است که در مرز با ایران و در ولایت هرات قرار دارد. این گمرک به عنوان یکی از پرترددترین و کلیدیترین گذرگاههای تجاری افغانستان، 24 ساعته می باشد و نقشی حیاتی در مبادلات تجاری بین ایران و افغانستان ایفا میکند. گمرک اسلام قلعه به ویژه برای صادرات کالاهای ایرانی به افغانستان و بالعکس، از اهمیت بالایی برخوردار است.
کالاهایی همچون سیمان، محصولات نفتی، مواد غذایی و ماشینآلات از ایران به افغانستان از طریق این گمرک صادر میشوند و کالاهایی مانند میوههای خشک، گیاهان دارویی و زغال سنگ از افغانستان به ایران وارد میشوند.
اهمیت گمرک اسلام قلعه در تجارت
- موقعیت جغرافیایی: این گمرک در نزدیکی مرزهای ایران قرار دارد و به عنوان یکی از مسیرهای اصلی برای واردات و صادرات کالا بین دو کشور عمل میکند.
- حجم بالای تجارت: بر اساس گزارشها، گمرک اسلام قلعه روزانه میزبان حجم عظیمی از کالاهای تجاری است که از هر دو کشور عبور میکنند.
- تسهیلات گمرکی و ترانزیتی: فعالسازی مجدد سیستم تیر (TIR) در این منطقه باعث شده که ترانزیت کالاها بهویژه برای تاجران ایرانی و افغانی سادهتر و سریعتر شود
گمرک اسلام قلعه نه تنها به عنوان یک مرکز تجاری، بلکه به عنوان یک نقطه استراتژیک برای توسعه روابط اقتصادی بین ایران و افغانستان نقش مهمی دارد و همچنان در مبادلات تجاری منطقهای از اهمیت بالایی برخوردار است.

گمرک دوغارون افغانستان
گمرک دوغارون یکی دیگر از اصلی ترین گمرکات مرزی ایران و افغانستان است که در نزدیکی شهر تایباد در استان خراسان رضوی قرار دارد. این گمرک در مرز شرقی ایران واقع شده و به عنوان یکی از نقاط استراتژیک برای تجارت بین دو کشور و کشورهای آسیای مرکزی عمل میکند. گمرک دوغارون به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، یکی از پرترددترین گذرگاههای مرزی در منطقه است و به طور مداوم میزبان جریان سنگینی از کالاها و محصولات تجاری است.
اهمیت تجاری گمرک دوغارون
- تجارت بینالمللی: دوغارون به عنوان دروازهای برای تجارت بین ایران و افغانستان، نقش بسیار مهمی در انتقال کالاهای استراتژیک مانند مواد غذایی، مصالح ساختمانی، سوخت، و محصولات کشاورزی دارد. این گمرک یکی از مسیرهای اصلی برای صادرات و واردات میان دو کشور است و حجم عظیمی از کالاها از این مرز عبور میکنند.
- زیرساختها و تسهیلات: گمرک دوغارون دارای زیرساختهای مناسب برای جابهجایی کالاها است. این گمرک مجهز به امکانات مدرن گمرکی، انبارها، و تسهیلات ترانزیتی است که به تسهیل روند صادرات و واردات کمک میکند. سیستم تیر (TIR) نیز در این گمرک فعال است که به حملونقل بینالمللی کمک شایانی میکند.
- ترانزیت کالا به آسیای مرکزی: علاوه بر تجارت با افغانستان، گمرک دوغارون به عنوان یک نقطه ترانزیتی مهم برای کالاهایی که به کشورهای آسیای مرکزی مانند ترکمنستان و ازبکستان ارسال میشوند نیز عمل میکند. این موضوع باعث میشود دوغارون نقش مهمی در توسعه روابط تجاری منطقهای ایفا کند.
صادرات افغانستان به ایران
افغانستان کالاهایی مانند زغال سنگ، پنبه، میوههای خشک، گیاهان دارویی و انگور به ایران صادر میکند. با این حال، ارزش صادرات افغانستان به ایران نسبت به وارداتش بسیار کمتر است. در سالهای اخیر، صادرات افغانستان به ایران کاهش داشته و در سال 2021 تنها حدود 20.5 میلیون دلار بوده است.
واردات ایران به افغانستان
ایران یکی از بزرگترین شرکای تجاری افغانستان است. کالاهای صادراتی ایران به افغانستان شامل مواردی همچون محصولات نفتی، سیمان، محصولات فلزی، ماشینآلات، مواد غذایی (گندم و روغن خوراکی)، و محصولات نساجی میشود. در سال 2021، حجم صادرات ایران به افغانستان حدود 1.84 میلیارد دلار بود، که بخش بزرگی از نیازهای اساسی افغانستان را تأمین میکند.
تعرفه های وارداتی افغانستان
گمرک افغانستان اخیراً تعرفههای جدیدی برخی کالاهای وارداتی را به منظور حمایت از تولید داخلی افزایش داده است. این تغییرات تعرفهای که توسط وزارت مالیه افغانستان اعلام شده، شامل ۱۱ کالای وارداتی مشابه با کالاهای تولیدی در داخل کشور میشود. هدف از این افزایش تعرفهها، تقویت صنایع داخلی و ایجاد فرصتهای بیشتر برای تولیدکنندگان محلی است. بر اساس اعلام وزارت مالیه افغانستان، تعرفههای جدید به شرح زیر اعمال شده است:
- ماکارونی و نودل: ۲۵٪
- چیپس سیبزمینی: ۵۰٪
- رنگهای ساختمانی: ۱۶٪
- باطری نیمهساخته: ۶.۵٪
- دستمال کاغذی: ۱۰٪
- جعبهها و کارتنهای غیرموجدار: ۴۰٪
- کفش: ۱۰٪
- کولرهای آبی: ۱۰٪
- ظروف سفالی: ۱۶٪
- مواد خام دارویی: ۲.۵٪
- پودرهای نوشیدنی: ۳۰٪
این تعرفهها در گمرک افغانستان بهگونهای طراحی شدهاند که از تولیدکنندگان داخلی حمایت کنند و به صنایع محلی فرصت رشد و اشتغالزایی بیشتری بدهند. به گفته برخی از تولیدکنندگان افغان، این تغییرات میتواند تاثیر مثبتی بر روی کسبوکارهای آنها داشته باشد، به گونهای که برخی از آنها اعلام کردهاند با این افزایش تعرفهها امکان بازگشت کارکنان خود را که به دلیل شرایط اقتصادی اخراج شده بودند، خواهند داشت.
در حالی که برخی تولیدکنندگان از این اقدام حمایت میکنند، نگرانیهایی در بین مصرفکنندگان نیز به وجود آمده است. برخی از شهروندان افغان ابراز نگرانی کردهاند که این افزایش تعرفهها ممکن است منجر به افزایش قیمت کالاهای محلی در بازار داخلی شود.
وزارت صنعت و تجارت افغانستان اعلام کرده است که نظارت بر قیمتها و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده از این تعرفههای حمایتی را در اولویت خود قرار خواهد داد. این تغییرات تعرفهای نشاندهنده تلاش افغانستان برای افزایش خودکفایی اقتصادی و تقویت تولید داخلی است، اگرچه همچنان نیازمند نظارت و تنظیم قیمتها برای حفظ تعادل بازار و رضایت مصرفکنندگان خواهد بود.
تسهیلات گمرکی ایران نسبت به گمرکات افغانستان
طبق گزارشات از منابع معتبر، سیستم تیر (TIR) مجدداً در افغانستان فعال شده است. این سیستم ترانزیتی بینالمللی برای جابجایی کالاها بهویژه در مرزهای ایران و افغانستان به کار میرود. بر اساس این سیستم، کالاها میتوانند از طریق مرزها و با حداقل بازرسیهای گمرکی عبور کنند. فعالسازی دوباره این سیستم به حمل و نقل سریعتر و کارآمدتر کالاها کمک کرده و بهبود چشمگیری در تسهیل تجارت بین دو کشور ایجاد کرده است.
تیر به کمک اسناد و برچسبهای اختصاصی، امنیت کالاها را در طول مسیر تامین میکند. گمرکات دوغارون و اسلام قلعه به عنوان نقاط اصلی ترانزیت کالا میان ایران و افغانستان، از سیستم تیر بهره میبرند تا کالاها سریعتر و با هزینه کمتر از مرزها عبور کنند. این سیستم برای تجار و شرکتهای حملونقل ایران و افغانستان فرصتهای زیادی در حوزه تجارت منطقهای فراهم کرده است.
نکات پایانی
مهمترین گمرکات افغانستان که روابط تجاری محکمی با ایران دارند اسلام قلعه و دوغارون می باشند. فعال سازی سیستم تیر، موجب بهبود چشمگیر صادرات و وارد بین این دو کشور گردیده است. گمرک اسلام قلعه به دلیل تردد تجاری بالا به صورت 24 ساعته فعالیت می کند. همچنین گمرک دوغارون به عنوان یکی از مسیرهای ترانزیتی مهم برای کالاهایی که از طریق بندر چابهار وارد میشوند، عمل میکند.
افغانستان در تامین مواد خوراکی در بازار ایران مانند انگور و گیاهان دارویی و میوه های خشک نقش مهمی دارد همچنین ایران هم در صادرات محصولات نفتی و نساجی و غیره به افغانستان فعال می باشد. امیدواریم مطالب این صفحه از معلومات درباره گمرک افغانستان برای شما خواننده محترم مفید واقع شده باشد، در نهایت برای کسب اطلاعات دقیق تر و مشاوره تخصصی در امورات گمرکی می توانید با شرکت آوین تجارت ایرانیان تماس حاصل فرمایید.