تفاوت ترخیص بار هوایی و دریایی از چین

تفاوت ترخیص بار هوایی و دریایی از چین

واردات از چین برای بسیاری از بازرگانان ایرانی مسیری شناخته‌ شده و پر سود است. اما پرسش اساسی همیشه این است: کالا را به‌ صورت هوایی وارد کنیم یا دریایی؟ پاسخ این پرسش به نوع کالا، زمان تحویل، هزینه‌های حمل و حتی مدارک گمرکی بستگی دارد. نکته‌ای که معمولاً نادیده گرفته می‌شود، این است که فرآیند ترخیص کالا از گمرک در این دو روش تفاوت‌های جدی دارد. به همین دلیل، اگر می‌خواهید بار شما بدون مشکل و در کوتاه‌ترین زمان وارد بازار ایران شود، باید این تفاوت‌ها را به‌ خوبی بشناسید.

برای ترخیص کالا از چین، چه هوایی چه دریایی، همین امروز با آوین تجارت تماس بگیرید. تیم ما در بندرعباس، تهران و بوشهر فرآیند ترخیص را سریع و کم‌ هزینه انجام می‌دهد.

مسیر حمل از چین به ایران؛ سرعت در برابر صرفه‌ جویی در زمان و هزینه

۱.بار هوایی: 

مسیر کوتاه و سریع (۳ تا ۷ روز کاری). مناسب کالاهای سبک، ارزشمند یا حساس.

۲.بار دریایی:

 مسیر اقتصادی اما طولانی (۳۰ تا ۴۵ روز). مناسب بارهای سنگین، فله‌ای یا ماشین‌ آلات.

انتخاب روش حمل، مستقیماً روی فرآیند ترخیص تأثیر می‌گذارد. چرا که گمرک ایران برای بارهای هوایی و دریایی مدارک، رویه‌ها و الزامات متفاوتی دارد.

مدارک و رویه‌های ترخیص در بار هوایی

کالاهای هوایی به سرعت وارد انبار فرودگاه می‌شوند. برای ترخیص آن‌ها باید مدارک زیر تکمیل باشد:

1. بارنامه هوایی (Air Waybill – AWB)

سند حمل صادرشده توسط شرکت هواپیمایی است.

در دو نوع Master AWB (برای کل بار) و House AWB (برای بارهای تجمیعی) صادر می‌شود.

کوچک‌ ترین اختلاف با فاکتور یا پکینگ لیست، توقف فوری بار را به همراه دارد.

2. فاکتور تجاری (Commercial Invoice)

شامل ارزش کالا، مشخصات فروشنده و خریدار، شرایط پرداخت و HS Code.

درج HS Code اشتباه موجب محاسبه نادرست تعرفه و تأخیر در ترخیص می‌شود.

3. پکینگ لیست (Packing List)

نشان‌ دهنده تعداد کارتن‌ها، ابعاد، وزن خالص و ناخالص.

مأموران گمرک به‌ طور مستقیم این لیست را با بار فیزیکی تطبیق می‌دهند.

4. گواهی مبدأ (Certificate of Origin)

صادره از اتاق بازرگانی چین.

برای کالاهایی که تعرفه ترجیحی یا محدودیت دارند، حیاتی است.

5. قبض انبار فرودگاه

پس از ورود کالا صادر می‌شود.

بدون این قبض هیچ اقدامی برای ترخیص امکان‌ پذیر نیست.

6. مجوزهای تخصصی

دارویی، غذایی، تجهیزات پزشکی، لوازم آرایشی یا مواد شیمیایی نیازمند مجوزهای اختصاصی از وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو یا سازمان انرژی اتمی هستند.

 زمان ترخیص هوایی: اگر مدارک کامل باشد، معمولاً بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت.

مدارک و رویه‌های ترخیص در بار دریایی

بارهای دریایی معمولاً در کانتینر وارد می‌شوند. فرآیند ترخیص آن‌ها به‌ دلیل حجم بیشتر و مراحل اداری طولانی‌ تر، پیچیده‌ تر است. مدارک اصلی عبارت‌اند از:

1. بارنامه دریایی (Bill of Lading – B/L)

در سه نوع اصلی: Straight B/L (غیرقابل انتقال)، Order B/L (قابل انتقال به دیگری)، و Sea Waybill (غیرقابل معامله).

به‌ عنوان سند مالکیت کالا عمل می‌کند.

2. لیست بسته بندی (Packing List)

شامل جزئیات دقیق هر پالت یا کانتینر.

در بارهای دریایی به‌ دلیل حجم زیاد، کنترل آن پیچیده‌ تر است.

3. فاکتور تجاری

مشابه بار هوایی، اما به‌ دلیل ارزش بالای بار، حساسیت بیشتری روی آن وجود دارد.

4. گواهی مبدأ

در بسیاری از کالاهای صنعتی برای بهره‌مندی از تعرفه ترجیحی الزامی است.

5. قبض انبار بندری

پس از تخلیه کالا در بندر صادر می‌شود.

6. مجوزهای تخصصی

بسته به نوع کالا، مجوزهای متعددی ممکن است لازم باشد.

 زمان ترخیص دریایی: بین ۵ تا ۱۰ روز کاری (در شرایط ایده‌آل)، اما در صورت مشکلات احتمالی ممکن است هفته‌ها طول بکشد.

تفاوت‌های کلیدی در ترخیص بار هوایی و دریایی از چین

۱. مدارک مورد نیاز

در بار هوایی: بارنامه هوایی (AWB) و قبض انبار فرودگاه مهم‌ ترین مدارک هستند. حساسیت روی تطابق بارنامه با پکینگ لیست و فاکتور تجاری بسیار بالاست.

در بار دریایی: بارنامه دریایی (B/L) و قبض انبار بندر کلید اصلی هستند. این مدارک معمولاً شامل اطلاعات کانتینر و مسیر حمل هستند و پیچیدگی بیشتری دارند.

۲. زمان ترخیص

بارهای هوایی معمولاً ظرف ۲۴ تا ۷۲ ساعت در صورت تکمیل مدارک قابل ترخیص هستند.

بارهای دریایی به‌ طور میانگین ۵ تا ۱۰ روز کاری زمان می‌برند و در موارد پیچیده حتی بیشتر.

۳. هزینه‌های جانبی

در فرودگاه، هزینه‌های انبارداری به‌ صورت روزانه محاسبه می‌شوند و بالا هستند. تأخیر کوچک می‌تواند هزینه سنگینی ایجاد کند.

در بنادر، بزرگ‌ ترین هزینه جانبی دموراژ کانتینر است. اگر ترخیص به‌ موقع انجام نشود، روزانه صدها دلار هزینه به بار افزوده می‌شود.

4. ریسک کالا

در بار هوایی ریسک آسیب، رطوبت یا سرقت بسیار پایین است اما کوچک‌ ترین نقص در مدارک می‌تواند باعث توقف شود.

در بار دریایی ریسک فیزیکی (رطوبت، ضربه، آسیب به کانتینر) بالاتر است ولی مدارک انعطاف بیشتری دارند.

5. نوع کالا و حجم بار

کالاهای سبک، ارزشمند و حساس مانند قطعات الکترونیکی، دارویی یا نمونه‌های فوری بیشتر با هواپیما حمل می‌شوند.

کالاهای حجیم و سنگین مانند مواد اولیه صنعتی، ماشین‌ آلات یا کالاهای فله‌ای معمولاً به‌ صورت دریایی حمل می‌شوند.

6. نهادهای درگیر در فرآیند ترخیص

در بار هوایی: تمرکز اصلی روی گمرک فرودگاه و سازمان‌های مرتبط با کالا (مثلاً وزارت بهداشت) است.

در بار دریایی: علاوه بر گمرک، سازمان بنادر و دریانوردی هم دخیل است و این باعث طولانی‌ تر شدن روند می‌شود.

7. انعطاف در برنامه‌ ریزی

بار هوایی امکان تغییر سریع‌ تر در زمان‌ بندی و تحویل دارد.

ولی بار دریایی به دلیل وابستگی به برنامه کشتی‌ها انعطاف‌ پذیری کمتری دارد.

چالش‌های واردکنندگان در ترخیص بار از گمرک 

در بار هوایی:

۱.تغییرات ناگهانی قوانین برای کالاهای حساس (مثلاً دارو یا قطعات الکترونیکی).

۲.هزینه‌های بالای انبارداری در صورت تأخیر حتی یک‌ روزه.

۳.سخت‌ گیری شدید در انطباق بارنامه و پکینگ لیست.

در بار دریایی:

۱.دموراژ سنگین (روزانه صدها دلار برای هر کانتینر).

۲.طولانی بودن فرآیند هماهنگی بین سازمان بنادر، گمرک و سایر مراجع.

۳.ریسک خسارت یا رطوبت در حمل طولانی.

نقش آوین تجارت در ترخیص بار هوایی و دریایی

شرکت ما آوین تجارت با تمرکز بر گمرک‌های اصلی ایران (بندرعباس، تهران و بوشهر) راهکاری جامع برای هر دو نوع حمل ارائه می‌دهد:

در بار هوایی:

۱.بررسی مدارک پیش از ورود کالا.

۲.اخذ فوری مجوزهای بهداشتی و استاندارد.

۳.کاهش هزینه انبارداری با پیگیری ۲۴ ساعته.

در بار دریایی:

۱.مدیریت اسناد کانتینری و بارنامه دریایی.

۲.مذاکره و پیگیری برای کاهش هزینه دموراژ.

۳.هماهنگی با بنادر و سازمان‌های ذی‌ ربط.

جمع‌ بندی

ترخیص بار از چین به ایران، چه هوایی و چه دریایی، مسیری پر از فرآیند های پیچیده است. انتخاب روش حمل تنها آغاز کار است؛ بخش اصلی ماجرا در گمرک اتفاق می‌افتد. اگر مدارک به‌ طور کامل آماده نباشند یا روند اداری به درستی مدیریت نشود، سود واردکننده به سرعت تبدیل به زیان خواهد شد.

اینجاست که نقش یک شریک حرفه‌ای مانند آوین تجارت اهمیت پیدا می‌کند. ما با تجربه فراوان در ترخیص کالا از بندرعباس، تهران و بوشهر، تضمین می‌کنیم بار شما در کوتاه‌ ترین زمان و با کمترین هزینه ترخیص شود.

 همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید تا ترخیص کالا از چین، چه هوایی و چه دریایی، برای شما تجربه‌ای ساده و مطمئن باشد.

سؤالات متداول 

۱. اگر کارت بازرگانی هنگام ترخیص منقضی باشد، آیا کالا قابل ترخیص است؟

خیر. کارت بازرگانی باید معتبر و تمدید شده باشد. در صورت انقضا، کالا تا زمان تمدید یا معرفی کارت جایگزین، متوقف خواهد ماند. استفاده از کارت‌های اجاره‌ای هم می‌تواند مشکلات قانونی جدی ایجاد کند.

۲. آیا پس از ترخیص می‌توان اظهارنامه وارداتی را اصلاح کرد یا ارزش کالا را تغییر داد؟

به‌ طور کلی پس از ترخیص، امکان تغییر اسناد بسیار محدود است. تنها در شرایط خاص و با ارائه مدارک رسمی (مثلاً اشتباه محاسباتی یا خطای تایپی) می‌توان اصلاحیه گرفت. بنابراین بهتر است قبل از ثبت نهایی، اسناد با دقت بررسی شوند.

۳. کالا به مقصد بندرعباس وارد شده ولی می‌خواهم ترخیص در تهران انجام شود؛ آیا ممکن است؟

بله، امکان تغییر مسیر ترخیص وجود دارد اما نیازمند صدور مجوز انتقال از گمرک بندرعباس به گمرک مقصد (تهران) است. این فرایند باید با هماهنگی قبلی و در چارچوب قوانین انجام شود، در غیر این صورت بار توقیف خواهد شد.

۴. اگر تعرفه کالا بعد از ترخیص کاهش یابد، آیا مابه‌التفاوت به واردکننده تعلق می‌گیرد؟

خیر. محاسبه حقوق ورودی و عوارض بر اساس زمان اظهار و ترخیص صورت می‌گیرد. تغییرات تعرفه پس از ترخیص تأثیری در پرداخت‌های انجام‌ شده ندارد. تنها راه، پیگیری‌های حقوقی در مراجع ذی‌ ربط است که معمولاً زمان‌ بر و کم‌ نتیجه است.

۵. برای کالای وارداتی در گمرک، حداکثر زمان مجاز نگهداری چقدر است؟ و در صورت گذشت آن چه اتفاقی می‌افتد؟

معمولاً کالا تا ۴ ماه می‌تواند در انبارهای گمرک باقی بماند. پس از آن، کالا متروکه اعلام می‌شود و به مزایده گمرک می‌رود. در این حالت، واردکننده هم بار خود را از دست می‌دهد و هم متحمل هزینه‌های انبارداری سنگین می‌شود.

۶. اگر در اسناد کالا مغایرت کوچک (مثلاً در وزن یا تعداد) باشد، چگونه می‌توان آن را اصلاح کرد بدون توقف ترخیص؟

در صورت مغایرت جزئی، گمرک اجازه ارائه اصلاحیه اسناد یا صدور نامه مابه‌التفاوت را می‌دهد. اما اگر اختلاف زیاد باشد، پرونده به کمیسیون رسیدگی به اختلافات ارجاع داده می‌شود و ترخیص متوقف خواهد شد. بهترین راهکار، بررسی دقیق اسناد پیش از ورود بار است.